Projecten

Voor meer algemene informatie zie de inleiding bij Restauratie

St. Janstoren

Op 9 juli 2021 was het dan zover! We hebben bereikt dat de 7 klokken (het zevengelui) van de Sint-Jan weer met de hand geluid kunnen worden. Op die dag is dit feestelijk ingeluid.

Een verslag van die dag is door Erfgoed ’s-Hertogenbosch opgesteld. Lees het bericht onder de knop 9 juli 2021.

Het is een lange weg geweest. Als je de indrukwekkende voorgeschiedenis leest (zie knop "van klokkeninventarisatie naar klokkenluiden) dan komt het besef dat de geesten rijp moesten worden hiervoor. De basis is gelegd door te beginnen met een uitputtende inventarisatie van de werkgroep Kerken en Kloosters, van de Kring Vrienden in het jaar 2000.

Het heeft dus 21 jaar geduurd voordat mede dankzij al het voorwerk dat er ingestoken is door die werkgroep, de overtuiging postvatte dat de mogelijkheid om ook weer met de hand te luiden, het ultieme doel was.

Er komt nu nog een hoop werk aan. De klokken willen ook bij tijden geluid worden. En dat moet gedaan worden door goed opgeleide mensen, want nog steeds geldt: klokluiden is meer dan aan een touw trekken”.

Hiervoor is een speciale werkgroep in het leven geroepen.

Van klokkeninventarisatie naar klokkenluiden

Villa den Harten heeft haar gerestaureerde klok een mooie plek gegeven. Zij heet Maria Margriet.

Op donderdag 17 november 2022 heeft de heer Jack Mikkers, burgemeester van de Gemeente 's-Hertogenbosch, de gerestaureerde klok uit 1958 in Villa den Harten (een voormalig klooster), als eerste geluid. Hierbij aanwezig het Bossche Klokkenluiders Gilde, dat met deze uitnodiging zeer was vereerd.

Hiermede heeft de Stepping Stones-organisatie c.q. Villa den Harten een van onze doelstellingen gerealiseerd. In het uitgebreide artikel wordt in het kort de geschiedenis van dit klooster verteld, en ook de beschrijving van de destijds beide aanwezige klokken.......... lees meer onder de knop

Het Osmond Klokje op de afbeelding is een voorbeeld van de door hem gegoten klokjes.

Villa den Harten

Button
Button
Button

Reinier van Arkel

Reinier van Arkel aan de Hinthamerstraat heeft een klokje van Petit en Fritsen uit 1936 in het torentje. Dit klokje heeft geluid op 31 januari 2017 ter gelegenheid van het 575-jarig bestaan voorafgaande aan de festiviteiten. Het luiden is na lange tijd gelukkig weer mogelijk. Enige tijd geleden is de kabel van het wiel gelopen; dankzij de Bossche Brandweer is dit euvel verholpen en is het de bedoeling het klokje op bepaalde tijden in volle glorie haar geluid laten weerklinken. Op dit moment kan het slechts beperkt worden geluid en hangt het niet in een goede positie. Er moet nog iets aan gedaan worden.

Dit klokje met een diameter van 43 centimeter en een gewicht van 35 kilo is gegoten in 1936 door Petit & Fritsen, een wereldbekende klokkengietersfirma uit Brabant. Het luiden van de klok gebeurt handmatig.

Gelukkig is deze klok in de Tweede Wereldoorlog gespaard gebleven.

Sint Cathrien

Deze koepelkerk uit 1916-197 heeft een klok uit 1949 van Petit en Fritsen. Ons gilde heeft inmiddels meermalen deze klok geluid, op Open Monumentendag 11 september 2022 en op Oud en Nieuw om 0.00 uur 2022 voor het laatst. Ook luiden wij voor de Armeense Kerk en de Poolse Katholieke Gemeenschap.

Daarnaast beschikt de kerk over een Moerklok uit 1562 en een De Haze uit (waarschijnlijk) 1650. De klepels van deze beide andere klokken ontbreken.

Het Bisdom heeft de Sint Cathrien weer geopend voor kerkgenootschappen. Restauratie van diverse onderdelen komt in zicht.

Antoniuskapel

De voormalige Antoniuskapel beschikt over twee klokken:

Een klok uit 1573 met als opschrift: ‘Slavator is minen naem ghegoten van Adriaen Steylaert van Mechlen in ’t jaar MCCCCCLXXIII’. De gieter heeft echter ’n foutje gemaakt: ‘Slavator’ moet zijn ‘Salvator’. Deze qua leeftijd en afbeeldingen bijzondere klok heeft een diameter van 67 cm en slaat het hele uur.

De tweede klok is gegoten in 1949 door Petit & Fritsen en is voorzien van de tekst: ‘Petit & Fritsen me Funderunt “AD 1949”’; vertaald: ‘Petit en Fritsen hebben mij gegoten in het jaar des Heren 1949’. Deze klok slaat de halve uren en heeft een diameter van 48 cm.

Deze klokken zijn onderhouden maar kunnen niet zonder meer met de hand worden geluid. Er is restauratiewerk nodig, gepland voorjaar 2025. Hierna zijn de klokken aan de beurt!

Torenuurwerk

Het Bossche Klokkenluiders Gilde zoekt naar een bestemming voor een torenuurwerk dat dateert van 1864 en is gemaakt door John Walker, een torenuurwerkmaker uit Londen. Uit welke toren dit uurwerk oorspronkelijk stamt is niet bekend. Het verkeert in goede staat en zou alleen tegen geringe kosten hoeven te worden gereinigd. Wel ontbreekt de wijzerplaat maar daar zoeken we nog een oplossing voor. De gemeente heeft belangstelling getoond voor dit uurwerk.

Het is afkomstig uit de nalatenschap van een verzamelaar, Jan Voorhuijzen. Zijn erven schonken het aan de Kring Vrienden van ’s-Hertogenbosch als waardering voor de in 2002 door de werkgroep klokkeninventarisatie van de Kring gepubliceerde inventarisatie van Bossche luid- slag- en beiaardklokken. Omdat de Kring Vrienden geen mogelijkheden zag om het uurwerk te plaatsen, werd het overgedragen aan de Bossche Beiaardstichting. Het Bossche Klokkenluiders Gilde is nu op zoek naar een geschikte plek.

Inloopschip

Heilige Hartenkerk (Rubensstraat 62)

Deze kerk met klooster uit 1952 is gesloten in 2015 en verkocht aan een aannemer die er woningen in gaat bouwen. Zoals de gemeente het verwoordt: “de kerk transformeren voor woningbouw”, dat klinkt wat deftiger. In het voorontwerp bestemmingsplan kunt u precies zien hoe dat gerealiseerd wordt. Ook staat er interessante informatie in over de bouwhistorie.

Over de aanwezige klok uit 1951 van Petit en Fritsen wordt niet gerept. Als wij er ons niet mee bemoeien is weet niemand wat er met de klok zal gebeuren. In het klooster heeft de Congregatie van de paters der Heilige Harten van Jezus en Maria gezeten. Je zult maar het geluk hebben om in zo’n gewijde omgeving je stulpje op te trekken.

VERBORGEN KLOKKEN?
VERWEESDE KLOKKEN?
DI

ZORG DAT ZE BLIJVEN BESTAAN EN DOE MEE.

Het voorbeeld voor 's-Hertogenbosch is het Utrechts Klokkenluidersgilde. Bekijk deze prachtige documentaire "Het ritme van de stad". Hierin vertellen klokkenluiders van het Utrechts Klokkenluiders Gilde enthousiast over de rijke geschiedenis van de luidklokken.